Η Ινομυαλγία και Βελονισμός

Η ινομυαλγία είναι ένα μυοσκελετικό σύνδρομο πόνου που χαρακτηρίζεται από διάχυτο χρόνιο πόνο (με επίταση κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης, ειδικότερα σε αυχένα, ωμική ζώνη, θώρακα, πλευρικούς χόνδρους, οσφύ, άκρα) και ευαισθησία σε ειδικές ανατομικές περιοχές γνωστές με τον όρο σημεία ευαισθησίας (tender points).




Η ινομυαλγία μπορεί να είναι:

Πρωτοπαθής - Απουσία κλινικο-εργασστηριακών ευρημάτων άλλης ρευματικής ή μη ρευματικής νόσου.


Δευτεροπαθής - Μετά από ρευματοειδή αρθρίτιδα, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, σύνδρομο Sjogren, οστεοαρθρίτιδα και άλλα επώδυνα σύνδρομα.



Μετατραυματική - Εκδηλώνεται μετά από τραυματισμό (αυτοκινητιστικό ατύχημα, whiplash injury, αθλητική κάκωση, πτώση από ύψος) ή βαρειά ιστική βλάβη.



Kλινικές μορφές ινομυαλγίας:

Το σύνδρομο συνοδεύεται από δυσλειτουργία του νευροενδοκρινικού συστήματος, διαταραχές ύπνου, έντονη σωματική κόπωση, πρωινή δυσκαμψία και διάφορες ψυχογενείς επιδράσεις. Θεωρείται ότι ανήκει στα «σύνδρομα μεγεθύνσεως του πόνου» (pain amplification syndromes) μαζί με το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, τη χρόνια καθημερινή κεφαλαλγία, το σύνδρομο του πυελικού πόνου και το σύνδρομο της κροταφικής διάρθρωσης. Αυτές οι παθήσεις περιγράφονται και ως «παθήσεις σχετιζόμενες με το stress» (stress-related illnesses), όχι γιατί εμφανίζονται μετά από στρεσογόνες καταστάσεις αλλά γιατί κατά κανόνα επιδεινώνονται με το stress, τη ψυχική και φυσική καταπόνηση, τη χρόνια ένταση.




Η Διεθνής Εταιρεία Μελέτης του Πόνου (IASP), ταξινομεί την ινομυαλγία στα γενικευμένα σύνδρομα πόνου, θεωρώντας ότι με τον όρο ινομυαλγία περιγράφεται ένα σύνδρομο πόνου στο οποίο ο πόνος του ασθενούς οφείλεται πρωταρχικά σε δυσλειτουργία νευρωνικών εγκεφαλικών κυκλωμάτων που ελέγχουν τα κατιόντα συστήματα ενδογενούς τροποποίησης των ερεθισμάτων πόνου. Οι Ρευματολογικές εταιρείες χαρακτηρίζουν την ινομυαλγία μία γενικευμένη διαταραχή στα πλαίσια των εξωαρθρικών ρευματικών νόσων μαζί με την ρευματική πολυμυαλγία, το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης και τον ψυχογενή ρευματισμό [Βουδούρης 1987].





Από ινομυαλγία πάσχει το 5% του ενήλικου πληθυσμού μιας χώρας, ηλικίας από 35-70 ετών. Σπανίως εμφανίζεται και σε νεώτερα άτομα. Οι γυναίκες, ηλικίας 25-45 ετών αποτελούν το 90% των ασθενών με ινομυαλγία (γυναίκες / άνδρες = 7 / 1), γεγονός που δείχνει τη συμμετοχή του νευροενδοκρινικού παράγοντα στην αιτιοπαθογένεια του συνδρόμου. Η διάγνωση τίθεται αυστηρά κλινικά. Δεν υπάρχουν εργαστηριακές δοκιμασίες που να επιβεβαιώνουν την ύπαρξη γενικότερης παθολογίας και εξ αυτού του γεγονότος παρατηρείται μεγάλη καθυστέρηση στη διάγνωση. Ο μέσος όρος από την έναρξη των συμπτωμάτων μέχρι τη διάγνωση είναι 5 έτη. Η ινομυαλγία θεωρείται δύσκολα θεραπευόμενο νόσημα. Το 60% των ασθενών με ινομυαλγία εξακολουθούν να έχουν μέτριας ή σοβαρής έντασης πόνο 3 χρόνια μετά τη διάγνωση ενώ το 90% παραμένουν συμπτωματικοί σε όλη τους τη ζωή. Το 17% των ασθενών αυτοχαρακτηρίζονται ανάπηροι ή ανίκανοι ενώ το 6% αυτών λαμβάνει σε USA, UK και Γαλλία επίδομα αναπηρίας. Είναι κατανοητό για τον μελετητή ότι υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον των ασθενών, της ιατρικής κοινότητας και των φορέων υγείας για θεραπευτικές προτάσεις που θα αφορούν την ινομυαλγία.


Διαγνωστικά κριτήρια: Για τη διάγνωση στην ινομυαλγία, βασιζόμαστε σε δύο στοιχεία: το ιστορικό και τη κλινική εξέταση.


Ιστορικό
Αυτό είναι το σημείο κλειδί της διάγνωσης στην ινομυαλγία. Το πρώτο χαρακτηριστικό σύμπτωμα του ινομυαλγικού ασθενούς είναι ο διάχυτος, επίμονος πόνος που εντοπίζεται τόσο στα άκρα, όσο και στον κεντρικό σκελετό. Περιγράφεται σαν μυϊκός πόνος που μεταναστεύει συχνά και σε αρθρώσεις, χωρίς να υπάρχουν κλινικά σημεία αρθρίτιδας. Καταλαμβάνει μεγάλες περιοχές του σώματος και συνήθως μεγάλες αρθρώσεις (ώμοι, γόνατα, ισχία). Ο ασθενής περιγράφει τις αρθρώσεις του ως διογκωμένες ή οιδηματώδεις, χωρίς όμως να παρατηρούνται διογκώσεις ή οίδημα στην φυσική εξέταση. Η ένταση του πόνου μεταβάλλεται ενώ είναι σπάνιες οι περίοδοι χωρίς πόνο. Ο ασθενής ανακουφίζεται με την τοπική εφαρμογή θερμότητας, τις μαλάξεις και την ήπια σωματική δραστηριότητα. Επιδεινώνεται με το κρύο, την υγρασία, την ψυχική ένταση και καταπόνηση. Ο πόνος σχεδόν πάντα συνοδεύεται από πρωινή δυσκαμψία που σε αρκετές περιπτώσεις διαρκεί όλη την ημέρα, συνήθως όμως για μισή έως δύο ώρες μετά την έγερση.


Το δεύτερο τυπικό χαρακτηριστικό είναι η ολοήμερη και έντονη σωματική κόπωση η οποία οδηγεί τους ασθενείς σε πλήρη αδράνεια. Θυμίζει την κόπωση που συνοδεύει τις νεοπλασματικές νόσους. Το στοιχείο αυτό θεωρείται μείζον σύμπτωμα της νόσου από την πλειοψηφία των ασθενών και υπέυθυνο για την ελαττωμένη λειτουργική τους ικανότητα.

Παράλληλα εμφανίζονται διαταραχές του ρυθμού ύπνου - εγρήγορσης, ο ύπνος είναι μη αναζωογονητικός, διαταραγμένος και οι ασθενείς δεν ξυπνούν φρέσκοι αλλά κουρασμένοι. Ο μη αναζωογονητικός ύπνος σχετίζεται με διαταραχή του σταδίου 4 (non REM) του ύπνου, ένας άλφα ρυθμός (8 - 10 κύκλοι ανά δευτερόλεπτο) που επικάθηται σε βραδέα κύματα ύπνου (1 - 2 κύκλοι το δευτερόλεπτο) και εμφανίζεται επίσης σε ασθενείς με νυκτερινό μυόκλωνο και υπνική άπνοια. Όλα τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν είναι εντονότερα τις πρωινές ώρες, βελτιώνονται τις μεσημβρινές, για να επιδεινωθούν και πάλι τις απογευματινές προς τις βραδινές ώρες.




Κλινική εξέταση
Το 1990, το Αμερικανικό Κολέγιο Ρευματολογίας έθεσε τα διαγνωστικά κριτήρια του ινομυαλγικού συνδρόμου. Ένα από τα σταθερότερα κριτήρια είναι η ύπαρξη σημείων τοπικής ευαισθησίας υπό την μορφή επώδυνων νομισματοειδών περιοχών (fibrotic tender points), διάσπαρτων στο σώμα του ασθενούς. Η ψηλάφηση όλων σχεδόν των μυικών ομάδων προκαλεί στον ασθενή πόνο. Οι ασθενείς με ινομυαλγία «πονούν παντού». Ομως, σε πολυκεντρικές μελέτες διαπιστώθηκε ότι παρά τον διάχυτο χαρακτήρα του άλγους, οι ασθενείς εμφάνιζαν αυξημένη και πιο σταθερή ευαισθησία σε 9 ανατομικές περιοχές. Έτσι περιγράφηκαν 9 ετερόπλευρα (18 αμφοτερόπλευρα) σημεία ευαισθησίας με σταθερή ανατομική θέση. Ο ασθενής δεν γνωρίζει την ύπαρξή τους και εκφράζει έκληξη που ο ιατρός τα ανακαλύπτει με ακρίβεια. Δεν ψηλαφάται σκληρία ή όζος κάτω από τα σημεία ευαισθησίας (όπως στα σημεία trigger) ενώ η εξέταση με αλγόμετρο (η μόνη αντικειμενική και αξιόπιστη εκτίμηση αλγαισθησίας) δείχνει μειωμένη ανοχή στην πίεση (ο ασθενής πονά με πίεση μικρότερη των 2 kg/cm2). Αν κατά την εξέταση διαπιστωθεί η ύπαρξη ευαισθησίας σε 11 από τα 18 σημεία ευαισθησίας και ο ασθενής αναφέρει διάχυτο, επίμονο άλγος για περισσότερο από τρεις μήνες, τότε βρισκόμαστε μπροστά σε ασθενή με ινομυαλγία. Τα tender points δεν βρίσκονται ανατομικά σε ομοιογενείς ιστούς. Μας βοηθούν να θέσουμε τη διάγνωση της ινομυαλγίας, στην πραγματικότητα όμως δεν έχουν καμμία σχέση με την παθογένεια της ινομυαλγίας.



Ιστορικό διάχυτου μυοσκελετικού πόνου
Για να θεωρηθεί ο πόνος ως διάχυτος πρέπει να εντοπίζεται στο αριστερό και δεξιό ημιμόριο του σώματος, στο ανώτερο και κατώτερο ημιμόριο του σώματος (πάνω και κάτω από την οσφύ) και στον αξονικό σκελετό (αυχενική μοίτα της σπονδυλικής στήλης, θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης, οσφυική μοίρα της σπονδυλικάς στήλης ή πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα).


Πόνος σε 11 από τα 18 σημεία ευαισθησίας


Αυχένας. Αμφοτερόπλευρα, κατά μήκος των αυχενικών μυών και στην κατάφυση τους στο ινιακό οστούν.
Οσφύ. Αμφοτερόπλευρα, παρασπονδυλικά ισουψώς του Ο4 - Ο5 ή στον μείζονα τροχαντήρα
Τραπεζοειδής μύς. Αμφοτερόπλευρα, στη μεσότητα της άνω μοίρας του τραπεζοειδούς.
Υπερακάνθιος μύς. Αμφοτερόπλευρα, στην έκφυση του μυός πάνω από το μέσο όριο της ωμοπλατιαίας άκανθας.
Θωρακικός μύς. Αμφοτερόπλευρα, πάνω και έξω πλάγια της δεύτερης χονδροπλευρικής συνάρθρωσης.
Παρακονδύλια απόφυση. Αμφοτερόπλευρα, 2 εκατοστά περιφερικότερα από τον έξω κόνδυλο του αγκώνα.
Γλουτός. Αμφοτερόπλευρα, εν τω βάθει στο άνω έξω τεταρτημόριο του μέσου γλουτιαίου μυός.
Γόνατο. Αμφοτερόπλευρα, στην έσω επιφάνεια και κεντρικά ως προς την αρθρική γραμμή.
Ωμος. Αμφοτερόπλευρα, κάτω από την ακρομιοκλειδική άρθρωση

Θεραπευτική προσέγγιση

Θεωρείται δυσίατο νόσημα. Δεν υπάρχει μέχρι σήμερα ομοφωνία ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης των ασθενών. Όσο περισσότερο ερευνάται, τόσο περισσότερα γνωρίζουμε για την αιτιοπαθογένειά της. Σε γενικές γραμμές η φαρμακευτική αγωγή έχει στόχο το κεντρικό νευρικό σύστημα και συγκεκριμένα αυξάνει την ποσότητα σεροτονίνης σε πυρήνες που έχουν σχέση με τον πόνο. Υποστηρίχθηκε προηγουμένως ότι υπάρχει σημαντικά μειωμένη ποσότητα σεροτονίνης στο κεντρικό νευρικό σύστημα των ασθενών με ινομυαλγία.

Μετά την έκκριση σεροτονίνης στον μέσο-συναπτικό χώρο μίας σεροτονινεργικής σύναψης, υπάρχουν δύο μηχανισμοί που θα την εμποδίσουν να φθάσει στο στόχο της, δηλαδή την απέναντι κυτταρική μεμβράνη, και να ενεργοποιήσει τον αντίστοιχο υποδοχέα σεροτονίνης. Είναι δυνατόν να δεσμευθεί από τον υποδοχέα επαναπρόσληψης σεροτονίνης (που βρίσκεται στον ίδιο νευρώνα που την απελευθερώνει) ή να αποδομηθεί σε αδρανές μόριο (SHIAA - 5-hydroxyindole acide acid) από ένα ένζυμο το οποίο ονομάζεται ΜΑΟ (μονοαμινοξειδάση) και είναι παρόν στη σύναψη. Και οι δύο μηχανισμοί μειώνουν την ποσότητα σεροτονίνης στη σύναψη. Έτσι χρησιμοποιούμε τους εκλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (seroxat), αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης και νοραδρεναλίνης (efexor), τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά (saroten, sinequan), και αναστολείς MAO (aurorix) για να αυξήσουμε τη ποσότητα της χρήσιμης σεροτονίνης στη σύναψη.

Τα τρικυκλικά
αντικαταθλιπτικά φάρμακα, όπως η αμιτριπτυλίνη (Saroten), μπλοκάρουν τον υποδοχέα επαναπρόσληψης σεροτονίνης και αναστέλλουν τη δράση του, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες η σεροτονίνη να φτάσει στο άλλο άκρο της σύναψης και να ενεργοποιήσει τον σεροτονινεργικό νευρώνα. Δίδονται σε πολύ μικρότερες δόσεις από αυτές που χορηγούνται σε καταθλιπτικούς ασθενείς. Οι αναστολείς της μονοαμινοξειδάσης (aurorix) αναστέλλουν την δράση του ενζύμου στην περιοχή της σύναψης και έτσι προλαμβάνουν την αποδόμηση της σεροτονίνης (και της νορεπινεφρίνης). Η αύξηση των επιπέδων σεροτονίνης συνεπάγεται μείωση της νωτιαίας ουσίας Ρ και συνεπώς μείωση του πόνου.

Η αεροβική, ελεγχόμενη, μέτριας έντασης άσκηση βοηθά σημαντικά τους ασθενείς. Ομως η κόπωση, ο άσχημος ύπνος και η έντονη δυσκαμψία ωθούν τους ασθενείς να μην συνεργάζονται επαρκώς ενώ την εγκαταλείπουν αμέσως μόλις υποτροπιάσουν. Στα μεγάλα κέντρα αποκατάστασης του εξωτερικού υπάρχουν ειδικά προγράμματα αεροβικής γυμνστικής σε ομάδες ασθενών με ινομυαλγία. Θεωρείται το καλύτερο μη φαρμακευτικό μέσο που διαθέτουμε σήμερα. Καθημερινή, ήπια, μικρών απαιτήσεων αεροβική άσκηση. Αρχικά 3-5 λεπτά / 24h, αργότερα μέχρι 30 λεπτά / 24h.

Η διακοπτόμενη άσκηση επιδεινώνει τους ασθενείς. Αποφεύγεται η άσκηση των μυών που πάσχουν ή της περιοχής που αλγεί. Ευρεση προσωπικού ορίου για κάθε ασθενή. Ασκηση το απόγευμα ή το βράδυ (βοηθά τον βαθύ ύπνο). Υπερβολική άσκηση ή λάθος πρόγραμμα ασκήσεων οδηγεί σε έξαρση των συμπτωμάτων. Στόχος είναι η γενική ευεργετική επίδραση της κίνησης. Οχι η ενδυνάμωση. Λόγω διαταραγμένης συμπαθητικής δραστηριότητας, η υπερβολική άσκηση στους ασθενείς με ινομυαλγία οδηγεί σε μείωση των επιπέδων κρεατινκινάσης, μυοσφαιρίνης, κορτιζόλης, επινεφρίνης και νορεπινεφρίνης,πτώση της πίεσης, δυσφορία και αδιαθεσία.




Βελονισμός και Ινομυαλγία

Οι περισσότεροι ινομυαλγικοί ασθενείς παραμένουν συμπτωματικοί εφ'όρου ζωής, δυσαρεστημένοι και απογοητευμένοι από την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
Στη μη φαρμακευτική αντιμετώπιση της ινομυαλγίας έχει θέση και ο βελονισμός.
Οι ασθενείς με ινομυαλγία, μπροστά στο θεραπευτικό αδιέξοδο που αντιμετωπίζουν στρέφονται συχνά σε εναλλακτικές - συμπληρωματικές θεραπείες. Οι ιατροί είναι υποχρεωμένοι να εξοικιωθούν με τις θεραπείες που χρησιμοποιούν οι ασθενείς τους, ασχέτως αν οι μελέτες που έχουν εκπονηθεί δεν είναι οριστικές ή κρίνονται ανεπαρκείς.


Δεν υπάρχουν αποδείξεις, υπάρχουν όμως επαρκείς ενδείξεις ότι ο βελονισμός μπορεί να είναι αποτελεσματικός στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της ινομυαλγίας. Φαίνεται ότι 10 έως 12 συνεδρίες ηλεκτροβελονισμού κάθε 9-12 μήνες, συμπληρωματικά με τη φαρμακευτική αγωγή και την αερόβια άσκηση βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών με ινομυαλγία.

Η βελτίωση είναι μικρής διάρκειας, τα ευεργετικά αποτελέσματα πρόσκαιρα ενώ δεν αντιμετωπίζεται μακροπρόθεσμα σχεδόν κανένα από τα συμπτωματα της νόσου. Παρόλα αυτά, αν οι ασθενείς ενημερωθούν για τα ανωτέρω και υπομονετικά επαναλαμβάνουν κατά καιρούς τον θεραπευτικό κύκλο είναι σίγουρο ότι θα αισθανθούν καλύτερα. Ο βελονισμός θα βοηθήσει στη μείωση του πόνου, στη βελτίωση του ύπνου, στη διατήρηση ενός αισθήματος ευεξίας, στη κόπωση και στη ψυχική ενδυνάμωση των ασθενών. Οι ομοιότητες μεταξύ της φυσικής άσκησης και του βελονισμού έχουν συζητηθεί από πολλούς ερευνητές. Η βελόνα του βελονισμού ερεθίζει μυικούς υποδοχείς και νευρικές ίνες ( αισθητικοί μηχανουποδοχείς των μυών με προσαγωγές ίνες ΙΙΙης τάξεως και ιδιουποδοχείς των μυών) οι οποίοι διεγείρονται φυσιολογικά κατά την διάρκεια μιας έντονης μυικής σύσπασης. Ετσι, μερικά από τα ευεργετικά αποτελέσματα της φυσικής δραστηριότητας είναι παρόμοια με τα αποτελέσματα που προκύπτουν μετά την εφαρμογή ενός θεραπευτικού πρωτοκόλλου βελονοθεραπείας.



Σχόλια

Ο χρήστης fibro είπε…
Μακαρι η Ινομυαλγια να θεραπευοταν με ενα μαγικο ραβδακι..Μπορει οι ιατρικη κοινοτητα να μην εχει βρει ακομη ολες τις απαντησεις και πληρη θεραπεια ωστόσο ειναι σημαντικο να βοηθαμε στην ενημερωση για το συνδρομο της Ινομυαλγιας και στην χωρα μας.Αξιζουν συγχαρητηρια σε οσους προσπαθουν για αυτον τον σκοπο!Και σε σενα Leda!Μακαρι να επεκταθει ακομη περισσοτερο η πληροφορηση αλλα και η υποστηριξη!
Ο χρήστης Leda είπε…
πολυ καλα θα ηταν το ξερω...τουλαχιστον ας ειμαστε εμεις που θα προσφερουμε αυτην την πληροφορηση στους αλλους.
Ο χρήστης Ανώνυμος είπε…
ΕΧΕΙ ΔΟΚΙΜΑΣΕΙ ΚΑΝΕΝΑΣ ΣΑΣ ΤΟ ΝΑΝΟΒΙΟΝΙΚΟ ΜΠΛΟΥΖΑΚΙ ?
Ο χρήστης Λήδα είπε…
εγω δεν το εχω δοκιμασει, αλλα γραψτε και στο φορουμ μηπως καποιος αλλος το εχει δοκιμασει.

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Μαρτυρίες ανθρώπων

ΖΩΝΤΑΣ ΜΕ ΙΝΟΜΥΑΛΓΙΑ