Πως να επικοινωνείτε αποτελεσματικότερα με τους γιατρούς

Το καλύτερο για κάθε ασθενή είναι να βρει έναν γιατρό ο οποίος θα προσφέρει φροντίδα επιστημονική, ευγενική και συμπονετική. Όλοι οι ασθενείς οφείλουν να έχουν ενεργό ρόλο στην συναναστροφή τους με τους επαγγελματίες υγείας. Φυσικά οι γιατροί είναι αυτοί οι οποίοι γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα την ιατρική αλλά μερικές φορές υπάρχουν επαγγελματίες που δεν επικοινωνούν σωστά με τους ασθενείς τους.

1. ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ
Οι ασθενείς συχνά νιώθουν άβολα στο γραφείο ενός γιατρού. Και όταν κάποιος είναι άρρωστος, νιώθει πολύ πιο ευαίσθητος απ ότι συνήθως. Σχεδιάστε λοιπόν από πριν τι θέλετε να συζητήσετε με τον γιατρό. Γράψτε τα σε ένα χαρτί και πάρτε τα μαζί σας. Να είστε έτοιμοι να συζητήσετε για το πρόβλημα που σας απασχολεί την συγκεκριμένη χρονική περίοδο, τα συμπτώματα και τις ανάγκες σας.

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ Ο ΓΙΑΤΡΟΣ ΓΙΑ ΕΣΑΣ

• Το επάγγελμά σας: Έχετε δουλειά με υψηλά επίπεδα στρες;
• Τρόπος ζωής: Γυμνάζεστε καθόλου;
• Στρες: Εργάζεστε σε ιδιαίτερα αγχώδες περιβάλλον;
• Στάση Υγείας: Σκέφτεστε σοβαρά να κόψετε το κάπνισμα αν χρειαστεί ή ν' αλλάξετε διατροφή;
• Συνήθειες ύπνου: Έχετε προβλήματα με τον ύπνο σας;
• Οικογενειακό ιστορικό: Υπάρχει ιστορικό ασθενειών στην οικογένειά σας;
• Σημαντικά γεγονότα ζωής: Έχετε πρόσφατα συνταξιοδοτηθεί, παντρευτεί η αποκτήσατε παιδί;
• Συνθήκες διαβίωσης: Μένετε μόνος/η σας;

2. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΙΑΤΡΩΝ - ΑΣΘΕΝΩΝ

Η επικοινωνία είναι διπλής κατεύθυνσης διαδικασία. Τόσο το να ακούμε όσο και το να μιλάμε είναι κάτι πάνω στο οποίο οι γιατροί και οι ασθενείς πρέπει να δουλέψουν μαζί. Το να είστε ειλικρινείς και ανοιχτοί μεταξύ σας είναι επίσης κάτι πολύ σημαντικό.

• Επαναλάβετε με δικά σας λόγια αυτά που σας είπε ο γιατρός. Χρησιμοποιήστε απλές προτάσεις όπως 'Εννοείτε ότι...' ή ' άν κατάλαβα καλά το πρόβλημα είναι...'
• Κρατήστε σημειώσεις αν χρειάζεται για το πρόβλημα και τι πρέπει να κάνετε.
• Αν μπερδευτείτε με την ιατρική ορολογία, ζητήστε πιο κατανοητούς ορισμούς. Δεν υπάρχει λόγος να ντρέπεστε ούτε να νιώθετε άσχημα αν δεν καταλαβαίνετε.
• Να είστε ειλικρινείς με τον γιατρό σας αν κάποιο μέρος της επίσκεψης στο ιατρείο είναι ενοχλητικό όπως ο χρόνος αναμονής. Να είστε διακριτικοί αλλά ειλικρινείς.
• Μην φοβάστε να μιλήσετε για τους φόβους σας σχετικά με ότι ακούσατε. Ο γιατρός θα είναι σε θέση να ξεκαθαρίσει τυχόν παρανοήσεις.
• Αν επιθυμείτε να συζητήσετε κάτι το οποίο δεν θέλετε να εμφανίζεται στο ιατρικό ιστορικό σας, ζητήστε από τον γιατρό να μην το γράψει
• Μάθετε ποιές είναι οι καλύτερες ώρες να τηλεφωνήσετε στον γιατρό σε περίπτωση που έχετε ερωτήσεις μετά την επίσκεψη.

3. Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ ΣΑΣ

Κατάλογος ερωτήσεων 1: Πριν από την επίσκεψη 
Να είστε έτοιμοι να συζητήσετε τα παρακάτω. Θα ήταν ευκολότερο να γράψετε σε ένα χαρτί τις απαντήσεις των παρακάτω ερωτήσεων και να το πάρετε μαζί σας:

• Ποιό νομίζω ότι είναι το πρόβλημα και πότε άρχισε;
• Πότε νιώθω καλύτερα και πότε χειρότερα;
• Ποιά είναι τα σημάδια και τα συμπτώματα; Να είστε συγκεκριμένοι. Αν πονάτε κάπου να γνωρίζετε που ακριβώς είναι ο πόνος. 
• Αποτελέσματα παρατηρήσεων στο σπίτι όπως πυρετός, πίεση κτλ. 
• Φάρμακα που παίρνετε. Να γνωρίζετε τα ονόματα και τις δόσεις  
• Τυχόν αλλεργίες σε φάρμακα, τρόφιμα, κτλ.
• Να έχετε μαζί σας το ιατρικό ιστορικό σας όπως ακτινογραφίες, μικροβιολογικές ή άλλες εξετάσεις.
• Προβληματισμούς που έχετε σχετικά με την υγεία σας.

Κατάλογος ερωτήσεων 2: Κατά την διάρκεια της επίσκεψης 
Ρωτήστε τον γιατρό σας τις παρακάτω ερωτήσεις και κρατήστε σημειώσεις αν χρειάζεται:

• Ποιό νομίζετε ότι είναι το πρόβλημα και ποιά η διάγνωση; Αν μπερδευτείτε με ιατρικούς όρους, μην ντραπείτε να ζητήσετε επεξηγήσεις. 
• Χρειάζεται να κάνω κάποιες περαιτέρω εξετάσεις; Αν ναι, πού χρειάζεται να πάω για τις εξετάσεις και πόσο καιρό θα περιμένω περίπου για τα αποτελέσματα;
• Χρειάζεται να πάρω κάποια φάρμακα;
• Αν ναι, ποιά είναι αυτά, κάθε πότε να τα παίρνω και για πόσο καιρό; Υπάρχουν κάποιες παρενέργειες που θα έπρεπε να γνωρίζω και για ποιές από αυτές θα έπρεπε να σας ενημερώσω;
• Αν όχι, τί χρειάζεται να κάνω για να θεραπευτεί το πρόβλημά μου; Πώς μπορώ να το αποφύγω στο μέλλον? Χρειάζονται κάποιες αλλαγές στις συνήθειες μου; 

Κατάλογος ερωτήσεων 3: Μετά την επίσκεψη
Ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες του γιατρού σας. Σε περίπτωση που ξεχάσατε κάτι, τηλεφωνήστε στον γιατρό σας και βεβαιωθείτε ότι δεν έχετε καμία απορία. Ενημερώστε τον γιατρό σας αν νιώθετε χειρότερα ή έχετε παρενέργειες από τα φάρμακα 

ΕΙΣΤΕ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ ΣΑΣ; 
Κάντε στον εαυτό σας τις παρακάτω ερωτήσεις:

• Σας ακούει προσεκτικά και απαντάει σε όλες σας τις ερωτήσεις σχετικά με τις αιτίες του προβλήματος σας και την θεραπεία του; Ή μήπως είναι βιαστικός, ασαφής και απρόθυμος ν' απαντήσει;
• Νιώθετε άνετα με τον γιατρό σας; Μπορείτε να μιλήσετε ανοιχτά για τις ανησυχίες σας συμπεριλαμβανομένων σεξουαλικών και συναισθηματικών προβλημάτων που πιθανών να επηρεάζουν την κατάστασή σας; 
• Κρατάει λεπτομερές ιστορικό; Θα πρέπει να ζητήσει πληροφορίες για παλαιότερα σωματικά και ψυχικά προβλήματα, οικογενειακό ιατρικό ιστορικό, τυχόν φάρμακα που παίρνετε και οτιδήποτε άλλο που μπορεί να επηρεάσει την υγεία σας. 
• Σας εξήγησε επαρκώς τις βαθύτερες αιτίες του προβλήματος σας ή απλώς σας υπέδειξε κάποια φάρμακα για να θεραπεύσετε τα συμπτώματα;  
• Νιώθετε ότι έχετε την ευχέρεια να ρωτήσετε τον γιατρό σας ερωτήσεις που ίσως ακούγονται « χαζές» ;  
• Σας εξήγησε το πρόβλημά σας με απλά λόγια ή χρησιμοποιούσε κατά βάση ιατρική ορολογία; 
• Απαντάει στα τηλεφωνήματα σας πρόθυμα; 
• Εργάζεται σε κάποιο ανυπόληπτο νοσοκομείο; 
• Είναι φιλικός και εξυπηρετικός; Ακούει τους προβληματισμούς σας; 

Μην ξεχνάτε να εξηγήσετε στον γιατρό τις ανησυχίες σας και τον λόγο που κάνετε όλες αυτές τις ερωτήσεις. Να ρωτάτε μόνο ?όταν δεν καταλαβαίνετε κάτι χωρίς να αμφιβάλλετε γι? αυτά που σας λέει ο γιατρός. Σε καμία περίπτωση δεν θέλετε να δημιουργήσετε ανταγωνιστική σχέση με τον γιατρό. Οι ερωτήσεις γίνονται για να σας βοηθήσουν να κατανοήσετε όσο το δυνατόν περισσότερο την κατάστασή σας και όχι για να αμφισβητήσετε τον γιατρό.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ

Περιγραφή

• Ποιό νομίζω ότι είναι το πρόβλημα;
• Πότε άρχισε;
• Ποιά είναι τα συμπτώματα;
• Πότε νιώθω καλύτερα ή χειρότερα;
• Ποιές καθημερινές συνήθειες επηρεάστηκαν (ύπνος, διατροφή, κτλ);
• Είναι συνεχές ή παρουσιάζεται συγκεκριμένες ώρες;

Διάγνωση

• Μπορείτε να μου εξηγήσετε λεπτομερώς την διάγνωση;
• Το νόσημα είναι οξύ ή χρόνιο;
• Αν είναι χρόνιο, πώς θα επηρεάσει την ζωή μου;
• Το πρόβλημα θα είναι συνεχές ή παροδικό;
• Αν είναι παροδικό, πόσο τακτικά θα εμφανίζεται;
• Υπάρχει κάτι που μπορώ να κάνω να το αποτρέψω;
• Το νόσημα είναι μεταδοτικό; Αν ναι, τι πρέπει να κάνω;
• Το νόσημα είναι γενετικό;
• Πόσο θα επηρεαστεί η ζωή μου;

Θεραπεία

• Μπορείτε να μου περιγράψετε λεπτομερώς την προτεινόμενη θεραπεία;
• Τι αποτελέσματα περιμένετε;
• Πότε θα δω αποτελέσματα;
• Σε περίπτωση που συζητάτε εγχείρηση: μπορείτε να μου εξηγήσετε βήμα-προς-βήμα την διαδικασία (συμπεριλαμβανομένης της αναισθησίας) και την ανάρρωση;

Άρθρο της Ναλμπάντη Μαρίας - Ψυχολόγου Υγείας στο e-psychology.gr